Przedmiotem monografii jest zbadanie historycznych układów urbanistycznych występujących na terenach ziemi raciborskiej, zlokalizowanych na przeciwległych brzegach rzeki Odry. Badano stan zachowania historycznych układów urbanistycznych wsi. Istotnym aspektem branym pod uwagę w wyborze przykładów była różnorodność kulturowa, etniczna i gospodarcza. Przeprowadzona została waloryzacja podstawowych wartości omawianych układów ruralistycznych.
